Category Archives: Guests

Withered Flowers

Jahanbakhsh Nouraei is a renowned Iranian film critic and lawyer. He has written vastly on movies for many years. This is an English translation of his review of Radiography of a Family by is Firouzeh Khosrovani.

Two kinds of people use x-rays films: physicians, to diagnose distortions of the body —especially broken bones— and trouble- shooting locksmiths, to open closed doors. 

(They insert the x-rays film through the narrow opening that the naked eye may not see). 

Radiograph of a Family is Firouzeh Khosrovani's feature documentary that has both skills. It shows both that which is broken, and the opening of a door to the sad garden of memories. The break and the opening of the door are both symbols of a world wider than the family home and its four walls. 

The film goes from the particular to the universal and becomes the story of numerous other families. But the small and real world of the husband and wife of this family is drawn so softly and justly that similarities, and the visible and hidden looks at the tumultuous world outside the wall, fall into place naturally and without exaggeration. 

The woman and man's beliefs, attachments, and values slowly end up in opposition to one another. The beliefs of each one is not fake, but genuine. They emerge from within and inevitably drag the family into a war that, despite attachments, has no result other than the reversal of the man and woman's positions and their emotional separation. Both are flowers whose petals are scattered by opposing winds, in a marriage that began with love. 

The father has Western beliefs and behaviors. He is happy and filled with vigor. He has studied in Switzerland and become a physician there. The mother is religious, God-fearing, and worried about falling into sinful behavior. In between the two, their daughter is a neutral narrator who opens the faded notebook of days, and tells of the events and struggles, alongside mother's and father's voices.  

The father does not resist the course of events; as he loses everything that he loves, he slowly withdraws into himself and, with melancholy, prepares to leave a world that is no longer his. 

From the narrator's viewpoint, father and mother's union began with a visual attraction. The very first sentence we hear from her at the beginning of the film is "Mother married father's photograph." Father has taken one look at his future wife and mother has seen a photo of her future husband, they like each other and get married. But the photo portrait of the groom that takes the place of his warm body and breath at the wedding ceremony, bodes a cold future.

In this film, photographs are the instruments and links of a tense union between two different cultures and beliefs; the cracks in this union, brought about by a slow domestic rebellion, meanwhile find their wider reflection out on the streets that are brimming with revolt and social change. Home and outside the home are two parallel worlds that reflect each other like intertwined mirrors. The photos, aided by the spoken text and the simple, meaningful dialogues, communicate like the beads of a rosary, become memorable, advance the story, converse with the music, fall silent and finally collapse and surrender to being burned and torn to pieces. The broken-hearted father dies quietly in his sleep and the mother stays behind to move about in her wheeled walker, to seek refuge in her usual, old sacred ideal, and to have her life continue in this way. 

The walker as a real object acts as a cane for a weak human being; yet at the same time represents the paralysis of a rebellious soul, and speaks of the fate of a woman of traditional beliefs who was forced to go skiing in Swiss mountains, an act that damaged her body and soul — the damage that stays with her to the end, and is irreparable. This X-rays image aligns with father's profession, radiologist; and the real distortions of a wife's spinal column link symbolically to an intellectual and social current to which the mother takes part, finding broader meaning.

After her skiing accident mother said repeatedly that it was as though her back were split in two. Thus, she seeks peace of mind and the cure to a split identity in the therapeutic space of the Revolution. The ideals are expected to help her heal the spinal column of her oppressed soul, release her from the wounds of a foreign culture, and with God's help, to allow the withered flower to blossom again in the passion and zeal of revolutionary romanticism. 

The anti-tradition culture did not suppress her in Switzerland only. In the time that she was made to live in that country, where their daughter was conceived, the signs of Western culture began to influence and infiltrate her home land at great speed also. The land of her ancestors now looked like Geneva. 

Still, Fortune favors the mother, and her rebellious desire, after returning to Iran, finds a suitable outlet in the enthusiastic slogans of Dr. Ali Shariati, flag-bearer of anti-government religion. This revolt becomes more audacious daily, and a spring that had been pressured into coiling begins to expand. 

It does so within the family, it accelerates, the power equation collapses, and mother forces father — whom she often calls "monsieur" -- into sad retreat. The rearrangement of furniture according to mother's tastes causes father's decorations to fade, the balance of power is disturbed. Mother's progress is guaranteed just like the relentless victories of the trenches in battle scenes. The colors at home tend towards grey; a feeling of mourning and the absence of passion, delicacy, affection scatter over the home.  The re-arrangement of furniture causes destruction and renovation to intermingle, and recalls the verses of the poet M. Azad that: "From these rains – I know – this house will be ruined. Ruined." 

The climax of events occurs when the mother says good-bye to her unpleasant and "sinful" past in the effort to solidify her new position, and she tears up the photographs that, for her, represent giving in to sin and to foreign influences.  

Mother's act creates the impression that one of the aims and advantages of toppling values during revolutionary zeal is to deny the past and burn its signs, both in matrimonial life and in society. Here, the narrator's role becomes slowly more prominent and she does not remain silent faced with the ruin of the home and the removal of the past.  The narrator enters the scene and we witness her small hands connecting the fragmented pieces of the family's heritage and memories; if she cannot find a missing piece, she paints it in herself with the help of her imagination and her longings.  White and red and green, accompanied by engaging majestic music, take the place of the cold and empty area, and the space takes on a hopeful tone. It is as though the past of a family and a country whose to be recognized again wins over to be forgotten and thrown away. 

The form and narrative of the film do the same, by juxtaposing retrieved photos and faded old films, giving the past new life, making us look at it differently and ask where we stand. 

At the end of the film, which is a new beginning, the viewpoint changes and the camera looks from above, as though through the invisible eye of history, at the girl who lies in a white dress among an ocean of torn up photographs and is busy reconstructing and breathing new life into them. This delicate and effective scene can become a positive sign for a new generation, to bring one's home back to life; a home that, with all its joys and fleeting happy moments, in the end had nothing but bitterness and despair neither for itself nor for its wandering inhabitants. 

Exotica Erotica Etc. wins two Hellenic Film Academy Awards 2016

Evangelia Kranioti's Exotica, Erotica Etc. won the Best Documentary Award and the Iris First-time Director Award (ex-aequo with Yorgos Zois for Interruption) at the Hellenic Film Academy Awards 2016.

Watch EXOTICA, EROTICA, ETC. on Sunday 3/4/2016 at 15.45 at Danaos Cinema.

Evangelia Kranioti will attend the screening and reply to questions.

The documentary is distributed in Greece by CineDoc.

For more EXOTICA, EROTICA, ETC. click here.

ΚΟΙΝΩΝIA ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ, του Χρήστου Καρακέπελη

Για μένα  η ηθική στάση δημιουργείται από τον χρόνο που αφιερώνεις για να συναντηθείς με το θέμα σου. Ο φυσικός ρυθμός της ζωής, ο  χρόνος που χρειάζονται οι άνθρωποι για να εκτεθούν αδύναμοι μπροστά σε μια κάμερα και ένα μικρόφωνο. Για να μπορέσει να διαρραγεί η φαινομενική πραγματικότητα που εντυπωσιάζει και  να αναδειχθεί αυτή η υπόγεια ζωή που φωλιάζει δειλά. Πάντα πίστευα ότι αυτός ο τρόπος να εκτίθεσαι έχει έναν ηρωικό χαρακτήρα. Το ντοκιμαντέρ απαιτεί κατανόηση ζωής, και αυτό μαθαίνεται μόνο μέσα από την άσκηση της σχέσης σου με την πραγματικότητα που σου αντιστέκεται.

H σχέση χτίζεται πριν από τα γυρίσματα και δεν πρέπει συνέχεια να ενοχλείς τους ανθρώπους που κινηματογραφείς, και να μιλάς μαζί τους γιατί ήδη έχει κατακτηθεί μια όσμωση. Οι άνθρωποι κουράζονταικαι δεν φαντάζονται "οτι αυτό θα κρατήσει τόσο πολύ". Οι  συνεργάτες σου όμως, είναι αυτοί που γνωρίζουν την διαδικασία του πως γίνεται ένα ντοκιμαντέρ. Έχεις ανάγκη από ευφυείς και ευαίσθητους ανθρώπους, που σέβονται τον κόσμο που έχουν μπροστά τους και μπορούν να καταλάβουν την προσπάθεια που κάνεις. Έτσι και αλλιώς στην δημιουργία ντοκιμαντέρ χρειάζεται μια ολιγομελής ομάδα το πολύ δέκα ανθρώπων. Πρέπει να είσαι ενεργά υπέρ των ανθρώπων που κινηματογραφείς, και όταν προκύπτει μια δυσκολία η κούραση, να μην τους απορρίψεις ούτε εσύ ούτε κάποιος από το συνεργείο. Αυτό μπορί να συμβεί πολύ συχνά σε χώρους άβατους και δύσκολα προσπελάσιμους, όπως είναι ο χώρος και η ανθρωπογεωγραφία μιας φυλακής, η ένας τσιγγάνικος μαχαλάς όπου κινούμαι εγώ. Γιατί με ενδιαφέρουν οι άνθρωποι που είναι απο την λάθος μεριά είτε από προσωπική  του επιλογή  είτε απο κοινωνικό διαχωρισμό, επειδή αυτοί θέτουν ωμά τα ερωτήματα ποιά είναι η πραγματικότητα.

Το να είσαι καλά προετοιμασμένος σημαίνει ότι αποφεύγεις να παρασυρθείς από το ''θεαματικά'' ενδιαφέρον. Και επειδή έχεις να κάνεις με ανθρώπους που ζουν σε συγκεκριμένες καταστάσεις, πολλές φορές πολύ εύθραυστες, πρέπει να χτίσεις έναν προσωπικό και επαγγελματικό κώδικα δεοντολογίας, ένα ηθικό σύμπαν, πρέπει να γνωρίζεις πού θα σταματήσεις. Εκφράζεσαι αισθητικά χρησιμοποιώντας την αληθινή ζωή των άλλων ανθρώπων, και όχι μια ιστορία που τη υποδύονται ηθοποιοί, μια κατασκευή. Πρέπει λοιπόν να δημιουργήσεις ένα αισθητικό περιβάλλον για να υπάρξουν αυτά τα πρόσωπα. Εσύ  φιλοξενείσαι από το θέμα και όχι το αντίθετο. Αυτό εγείρει ηθικά διλλήματα, που θα πρέπει να έχεις απαντήσει αλλά  και να βρίσκεσαι συνέχεια  σε εγρήγορση σε όλη την διάρκεια των γυρισμάτων. Πρέπει να θέτεις σύνορα για να αποφύγεις την χυδαιότητα του τηλεοπτικού reality και του τρόπου που  ασκείται έλεγχος πάνω στην καθημερινότητα.

Η ψηφιακή τεχνολογία τον τελευταίο καιρό  μας στέλνει το μήνυμα πως '' όλα είναι τώρα εύκολα '', γίνονται γρήγορα , εδώ και τώρα! Όμως το ντοκιμαντέρ δεν είναι ''ρεπορτάζ μεγάλου μήκους '' Δεν έχουμε ανάγκη από πληροφορίες αλλά από αισθήσεις. Σε ένα περιβάλλον όπου όλοι κατασκευάζουν εικόνες και τις στέλνουν κατά πάνω μας τόσο γρήγορα και επιθετικά, έχουμε ανάγκη να συναντηθούμε με εικόνες που χρειάζονται χρόνο για να ''γεννηθούν''.

Σίγουρο όμως είναι, ότι στο χώρο του ντοκιμαντέρ  τον τελευταίο καιρό έχουν συμβεί πολύ περισσότερα απ ότι στον χώρο του fiction. Υπάρχουν περισσότερα στιλ και είδη. Ευτυχώς τα τελευταία είκοσι χρόνια  έρχεται πάλι στο προσκήνιο μια νέα δυναμική γενιά κινηματογραφιστών  στο χώρο του ντοκιμαντέρ, σχεδόν από όλες τις ηπείρους,, η οποία επαναφέρει το ζήτημα της δημιουργικής εγγραφής του πραγματικού, σε αντίθεση με τον συναισθηματισμό της δημοσιογραφικής καταγραφής της τηλεόρασης. Ανάμεσά τους ο Werner Herzog και οι David end Albert Maysles, που συνεχίζουν από την δεκαετία του ’70 αλλά κυρίως δημιουργικά βλέμματα, όπως ο Hubert Sauper, Johan van der Keuken, Kim Longinoto, Pirjio Honkasalo, Barbara Koople, Joe Berlinger, Bruce Sinofski κ .α

Την ίδια περίοδο υπάρχει μια έντονη επιρροή των ταινιών μυθοπλασίας από την γραφή του ντοκιμαντέρ τόσο στο ευρωπαϊκό  κινηματογράφο όσο και στο ανεξάρτητο σινεμά της Αμερικής και της Ασίας. Κυριαρχεί  η εκφραστική οικονομία, η ρεαλιστική διάθεση , και η αισθητική ακρίβεια. Σκεφτείτε την Ροζέτα των Νταρντέν, αν κάποιος θέλει σε είκοσι χρόνια να μάθει για το τέλος της μισθωτής εργασίας, πρέπει να δει αυτή την ταινία. Κάθε κοινωνιολόγος και ιστορικός μπορεί να μάθει από αυτήν περισσότερα από,τι από οποιαδήποτε στατιστική, η τηλεοπτικό  ρεπορτάζ.  Το ίδιο μπορεί κανείς να πει  και για το ντοκιμαντέρ'' Ο Εφιάλτης του Δαρβίνου'' (Darwin's Nightmare) του Χιούμπερτ Σόπερ  (Hubert Sauper) '' όπου αποκαλύπτεται απροκάλυπτα  η αποικιοκρατική   σχέση της Αφρικής με τον δυτικό πολιτισμό σ ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον.

Ο κινηματογράφος των αδερφών Νταρντέν, (Υπόσχεση ,Ροζέτα. Το παιδί Ο γιός.) όσο και αυτός του Χάνεκε (72 Συμπτώσεις, Μπενις  βίντεο, Ο Κρυμμένος..), η του Jafar Panahi (Ο κύκλος, Crimson gold ..) αρθρώνει έναν σύγχρονο και απαιτητικό αισθητικό λόγο ,υιοθετώντας ντοκιμαντερίστικες πρακτικές στην διεύθυνση των ηθοποιών, στην χρήση της κάμερας, όσο και στην λειτουργία της ηχητικής μπάντας. Εκφράζει με την αποκαλυπτική αμεσότητα του κοινωνικού ρεαλισμού συναισθήματα και σκέψεις πάνω στην νέα απανθρωποίηση της  Ευρώπης, όπως αυτή αλλάζει μέσα από την νέα ανθρωπογεωγραφία,  με την ύπαρξη των μεταναστών, αλλά και την νέα περιθωριοποίηση και τη φτώχεια. Το ίδιο μπορεί να πει κανείς και για τον ντοκιμαντερίστικο ρεαλισμό  που αποπνέει το αναγεννημένο Ρουμανικό σινεμά του σήμερα, (Η Οδύσσεια του κ Λαζαρέσκου του Cristi Puiu,- 4 μήνες 3 βδομάδες και 2 μέρες του Cristian  Mungiu και 2 μέρες. Αστυνομία Ταυτότητα του Corneliu Parompoiu ...)

Θεωρώ πως είναι  λυτρωτικό να κινηματογραφούμε από την μεριά του καθημερινού ανθρώπου και αυτό αποτελεί ήδη μια θαρραλέα πολιτική πράξη.

Στο ντοκιμαντέρ, η σχέση του με την ζώσα πραγματικότητα και οι αισθητικές αναζητήσεις που κάθε φορά προκύπτουν, έρχονται στο προσκήνιο, όταν η πραγματικότητα παύει να είναι παγιωμένη αλλά ρευστή, όταν αμφισβητείται η κοινωνική της συνοχή και όταν η ζωή νοιώθει την ανάγκη να εκφραστεί πιο άμεσα, πιο σθεναρά, μέσα από την τέχνη, την αλήθεια και  τον πνευματικό της προορισμό.

Χρήστος Καρακέπελης

Σκηνοθέτης